Işık Dosyası -5-

IŞIK KAYNAKLARI VE GÖREVLERİ

Her hangi bir ışık kaynağının dört görevi vardır.

ANA IŞIK:

Bütün aydınlatma şekillerinde ışıkların biri “Ana Işık”( Key light/anahtar ışık) olarak kullanılır Diğer ışık kaynaklarından güç olarak daha büyük olup önemli gölgeleri meydana getirmek için kullanılır. Parlak, sert, sinema-tv stüdyosunda bütün seti aydınlatan flood ışıktır. Görüntü yönetmeni öncelikle anahtar ışığı yerleştirir, diğer ışıklar ana ışığa göre yerleştirilir. İç mekan çekimlerinde dışardan gelen gün ışığı, ay ışığı anahtar ışık olarak kullanılabilir. Yapay ışık kaynakları da doğal etki vermek için pencere dışından anahtar ışık olarak verilebilir ya da ortamda bulunan bir lamba, bir tavan aydınlatması da istenilen etkiye, anlatıma bağlı olarak anahtar ışık olarak kullanılabilir. Genellikle cepheden, yüz çekimlerinde önden, profil çekimlerinde ise yandan verilir.

Ana Işık  kullanımına göre; Yüksek Anahtar (high-key) ve Düşük Anahtar (low-key)olarak birbirinden ayrılır.

*Yüksek Anahtar ışık kullanımı bir sahneyi bütünüyle parlak ve bol ışıkla aydınlatma tarzıdır.

Yoğun ışık kullanmak gri skalanın açık tonlarını öne çıkartarak canlı ve parlak görüntüler sağlar. Hollywood müzikal ve komedilerini bu tarz ışık kullanımına örnek verebiliriz.

*Düşük Anahtar kullanımı loş ışıklı, bol gölgeli bir ortam yaratır.
Gri skalanın alt değerinde bir ışıklandırmadır. Dark Film (Film Noir/Kara Film) türünün karakteristik ışığıdır. Drama, melodram, psikolojik dramalarda, korku filmlerinde, gizem, klostrofobi gibi ruh hallerini yansıtmada suç ve cinayet hikayelerinde kullanılır.

YARDIMCI IŞIK

Yardımcı Işık (Fill-Light/Dolgu Işığı) ana ışığın meydana getirdiği gölgeli alanları aydınlatmakta kullanılır. Kameranın gölgesinin oluşmaması için kameraya yakın bir yerden konuya yöneltilmelidir. Bir başka deyişle genellikle kameranın diğer tarafında ana ışığa karşıt konumlandırılır. Sistemde aynı güçte bir ışık ile karşıt gölgeler oluşturur; bu yüzden güç olarak ana ışıktan düşük ve isteğe göre indirect olarak kullanılabilir. Ana ışığın yarattığı gölgeleri doldurur ve dengeler. Dolgu ışığı ana ışıktan güç olarak daha düşükse ana ışığın yarattığı gölgeler koyulaşır, güç olarak ana ışığa yakın ise gölgeli alanlar aydınlanır.

EFEKT IŞIĞI

Efekt ışığı (Back-Light/Arka Işık) konuyu arkadan aydınlatmada kullanılır. Siluet ve hale etkisi yaratmak için bir cismi kameranın bakış açısına göre geriden aydınlatma tekniğidir. Konunun arkasında, üstünde ve aşağıya doğru yakılarak, gövdenin belli başlı yerlerine düşürülür. (Saç ışığı olarak adlandırılan, saçın dokusunu belirginleştirmek ve konuyu fondan ayırmak amaçlı da kullanılan arka ışık lokal ve serttir) Portrede saç, yanak ve yüze kullanılır. En belirgin kullanımı konunun arkasından kullanımıdır. Parlak bir çevre yaratmak amaçlı da kullanılır. Parçalı ve lokal kullanıldığında objeye boyut getirir. Konumlandırılması konuyla 45-75˚ açıyla olmalıdır. Çapraz arka ışık ise konuyla 135˚ lik açı yapacak herhangi bir yükseklikten verilebilir.

FON IŞIĞI (Background Light):

Konunun ön plana çıkmasında önemli bir rol oynar. Fon ve konu arasında bir ton kontrastı oluşturur. Özellikle büyük fon perdelerini ve sonsuz fonları aydınlatmak için alttan veya fonun üzerinden  eşit yoğunlukta aydınlatma için boylu boyunca sıra ışıklar kullanılır. Bunlar par lambalar ya da tas lambalardan (1-1,5kw lik açık ağızlı lambalar)oluşur.

Stüdyo çekimlerinde “bluebox” ya da “greenbox” tekniği;  foreground imaj'ın üzerindeki renk tonları düz zemin bir yeşil ya da mavi ortamdan hue, saturation ve contrast değerleri ile ayrılması ve çekim yapılan yerdeki “background” yerine başka bir medya yerleştirilmesi işlemidir. Yeşil fonda  çekilen görüntü daha sonra  bilgisayara aktarılarak  “After Effects” ya da “Premiere”programlarında, “Chroma key efect”i uygulanarak yeşil olan renk silinir. Chroma keyi uyguladıktan sonra mavi ya da yeşil renk transparan bir alan olur. Daha sonra bu alanda istenilen görüntü durağan ya da hareketli olarak kullanılabilir. Çok kullanılan örneklerinden “hava durumu” sunumlarını verebiliriz. Esas dikkat edilmesi gereken nokta, arka plan hangi renk ise (mavi veya yeşil) kişi veya nesnelerin üzerinde aynı rengin bulunmaması gerektiğidir. İyi bir”key”leme yapabilmek için ön plandaki konunun tümünün ışık alması, kontürlerinin belirgin ve konunun arkasındaki fonun tüm yüzeyinin tam yeşil ya da mavi rengini verebilecek şekilde homojen aydınlatılması gerekmektedir. Dikkat edilecek diğer bir husus ise fon renginin yansımayla konuyu etkileyebileceğidir. Bu yüzden fon ile konu arasında yansımayı en az alacak şekilde bir  mesafe belirlenmelidir.

*Özellikle büyük fon perdelerini ve sonsuz fonları aydınlatmak için alttan veya fonun üzerinden  eşit yoğunlukta aydınlatma için boylu boyunca sıra ışıklar kullanılır. Bunlar par lambalar ya da tas lambalardan (1-1,5kw lik açık ağızlı lambalar) oluşur.