"kafa"

Anatomik(gövde bilim) yapı gereği insan ve hayvanlarda bulunan en önemli bölümdür "kafa"...kafatasının içinde genellikle beyin ve kafanın üzerinde yüz, ağız, göz, kulak, burun bulunur...Aynı zamanda mekanik bir bütünün  parçasıdır kafa...
Mecaz olarak görüş ve inançların etkisi altında beliren düşünme ve yargılama yolu...zihniyettir.
Kafa ile ilgili oldukça fazla  deyim, özlü söz ve farklı kullanım var:
Kafa bulmak: dalga geçmek
Kafa yapmak: beyni bulandırıp uyuşturmak...bunu alkol, uyuşturucu maddeler ve ilaçlarla sağlamak mümkün ama sabah aç karınla içilen bir sigara, asansörde aşağı yukarı hızlı bir yolculuk, kuvvetli bir bayan parfümü ya da iğde ağacını koklamakla da sağlayabilirsiniz..."Kelle" olunur, "kafa güzel" olur... çocuklar kendi etraflarında çılgınca dönerek tur sayısını arttırarak bu konuda ilk tecrübelerini yaşarlar.
Kafa kafaya vermek: bir araya gelerek çözüm yolu bulmaya çalışmak
Kafa kafaya gelmek: zıtlaşmak...çekişme yaşamak...trafikte araçların, mahalle kavgalarında gençlerin zaman zaman yaşadığı durum... 
Kafa dengi: Davranışları, anlayışları, dünya görüşleri birbirine uyan kimse..."kanka" olma durumu...
Kafa patlatmak: Bir konu üzerinde pek çok düşünmek, zihin yormak. 
Kafa tutmak: Karşı gelmek, "dayılanmak"...direnmek
Kafasının dikine gitmek: Yanlış da olsa bildiği gibi yapmak
Kafası almamak: 1. Anlayıp kavrayamamak. ya da tam tersi Kafası işlemek (çalışmak): Bir konu üzerinde kavrayışı  iyi olmak.
Kafası kazan (gibi) olmak, (veya kafası şişmek): 1. Zihni yorulmak. 2. Gürültülü, patırtılı şeyler dinlemekten rahatsız olup yorulmak.
Kafası kızışmak: Daha çok tepesi atmak olarak kullanırız!.. Çok öfkelenip sinirlenmek.
Kafasına dank etmek: Çoktandır anlayamadığı bir meseleyi bir olay sebebiyle birden bire kavramak, doğruyu yakalamak.
Kafasına koymak: Bir şeyi yapmaya kararlı olup zamanını beklemek.
Kafası yerinde olmamak: O anda kafası çok yorgun, dalgın olmak, başka şeyler düşünmek 
Kafa tokuşturmak: Ülkemizin özgün selamlama biçimi...genellikle ülkücü gençler arasında revaçtadır...dağ keçilerinin bölgede üstünlük sağlamak için boynuz tokuşturmaları biraz daha farklı ve serttir...
"Kopsi kefali" ise kafayı kopartmak anlamında kullanılır...

Kafaya çok şey takarız! 
Kafaya takma: kişinin bir durumu, olayı veya bir kimseyi sürekli olarak düşünmesidir. Melankoliye, fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklara dönüşüp  takıntı haline gelebilir.


Önce saçtan başlıyalım; uzun saç ayrı dert, kellik ayrı dert...saç dökülmelerine karşı ilaçlar yetersiz gelirse saç ektirme o da kesmedi peruk, postiş falan...kasketle, şapkayla da kapatmak tercihlerden biri kelimizi...şapka ayrı bir olay...kiminin vazgeçilmez aksesuvarı, kendini bütünleyen bir parça, otorite, tarz vs.vb....Süleyman Demirel'in, Charlie Chaplin'in, Napolyon'un şapkasını düşününce nasıl özdeşleşilebildiğini anlıyor insan...iktidar ve güç göstergesiyken bir anda bir şapkayla soytarı olabiliyor insan! 
Kafa kola almak: Etki altına alarak kandırmak, tuzağa düşürmek...Kafalamak: ikna etmek, kandırmak...
"kafa" ve "baş" zaman zaman farklı durumlara göre birbirlerinin yerine kullanılır...yanlış kullanımları da fazlasıyla mevcut...Argoya daha fazla girmeyeceğim...bir de kelle var! Baş ol da istersen soğan başı ol...başı kıçı belli olmayan işler!...teknenin baş tarafı...kelle koltukta savaşmak ..vs.vb. Baş ağrır-kafa şişer, baş döner- kafa karışır, baş eğilir, kafa dikilir, baş vurulur,kelle kesilir, kafa atılır...bir yola baş konur, kellesini koymak da olur bir davaya...Kafayı kırmak bir nevi "sıyırmak"tır...çözümlenemeyecek bir olayı fazla düşünmekten olur..."kafadan bacaklılar"a gelince biraz yumuşakçalar sınıfına giriyorlar...kalamar, aktapot, yengeç falan..."örümcek kafalı" olmak bir nevi "dar kafalı" olmaktır...bağnazlık,geri kafalılık ve yeniliklere açık olmama, eskiye takılıp kalmışlığı ifade eder... çocuğun kafasına küçükken fazla vurmamak lazım...aptal olabilir! Biraz büyüdükten sonra vurabilirsiniz! "Salim kafa"yla düşünmek lazım! 

İnsanın "kafa yapısı" ile yakından ilgileniyorum; yani "düşünce biçimi"iyle...antropolojinin ilgilendiği anlamda değil!