Bazen sesler anlamı yansıtır; Guguk kuşu ötüşünden alır adını... Türkçe "guguk", İngilizce "cuckoo", Fransızca "coucou", Almanca "kuckuck", Yunanca "kokkyx", Rusça "kukushka", Macarca "kakuk" gibi...
Guguk kuşu demişken ister istemez ilginç hikayesine bağlamam söz konusu... Bu kuşcağız asla kendi yavrularına bakmaz. Gözlem altına aldığı bir başka kuşun yuvasında kendi yumurtasını bırakırken diğer yumurtayı yok eder! Yumurtasını fark edilmesin diye gözlemlediği kuşun yumurtası renginde yapabilmesi ikinci ilginç durum... Üçüncü ilginçlik ise yumurtadan çıkan yavrunun diğer yumurtaları sadece kendisinin bakılabilmesi ve hayatta kalabilmesi için aşağı atması... Dördüncüsü ise zavallı küçük bakıcı kuşun kendisinden kat kat büyük bu yavruya bakması! Bu iki kuşun durumlarına anlam vermek ve dilimizdeki "Kuş beyinlilik" deyiminin de tam anlamıyla anlamını oturtabilmek mümkün değil! "Akıl beyin büyüklüğü, beyin de vücut ve kafa büyüklüğüyle orantılı" desek bu sefer kaktüs dikenlerini ağaç gövdesindeki deliklerden kurtçukları çıkartıp yemek için kullanan, Galapagos adasında yaşayan bir ispinoz türüne ne diyeceğiz!
Neyse konumuza dönelim!
Aynı nesne için çeşitli dillerde tümüyle ayrı adlar bulunabilir... Türkçe"kitap", İngilizce "book", Fransızca "Livre", Yunanca "biblos", Rusça "kniga", Macarca "könyv"gibi...
Bazı sözcükler bileşik sözcüklerden oluşabilir;iki sözcüğün ayrı ayrı anlamları birleşerek yeni sözcüğün anlamını oluşturur. Türkçede "eldiven"önceleri "el" ile "tügmek"(bağlamak-sarmak) ın birleşmesiyle oluşturulmuş... "eltügen" sonra "eldüven"e oradan da eldivene dönüşmüş...
"Eldiven"-"Handschuh" (hand, el, +shoe, ayakkabı)"Yüksük"-"Fingerhut" (finger, parmak, + hut, şapka) gibi...
"Yüksükotu" ise adını yüksüğe benzerliğinden almış...
Bir kelimenin birden fazla anlamı(çokanlamlı)olabilir; açık, baş, can, dil kelimeleri gibi ...
Eşsesli olabilir, eşanlamlı olabilir,eş yazımlı olabilir ya da hem yazımları hem de söylenişleri benzeyebilir...
Medeniyet-uygarlık,imkân-olanak,sınav-imtihan, mesele-sorun gibi Türkçede eşanlamlı(anlamdaş) kelimelerin birisi genellikle yabancı kökenlidir...
-DEVAM EDECEK-
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder